Hej, mam nietypowe pytanie.
Ale najpierw.. otóż piszę pracę mgr o pewnej fosie zamkowej. O dziwo, przez 2 lata nie udało mi się znaleźć chociażby jednej monografii dotyczącej fos zamkowych (ogółem fos, w miastach, grodach), udało mi się dotrzeć do zaledwie jednego artykułu, ale niewiele z niego wyniosę. Mam także kilka słowników i takich raczej kiepski źródeł.
Dlatego mam prośbę do Was (może ktoś interesuje się wojskowością, techniką wojskową, lub lubi średniowiecze - czasy nowożytne, jest w bractwie, cokolwiek).
Jeśli czytaliście kiedyś coś (może być nawet popularnonaukowe- widzicie jaka desperacja?), macie w domu u siebie, pamiętacie książkę/artykuł/film i pamiętacie chociaż jedną rzecz, dzięki której to można odszukać (np. autora, tytuł) proszę o informację.
Ewentualnie możecie mi pomóc próbując spekulować do czego nadaje się fosa/przekopa (w szczególności ta z wodą )
Funkcje, które spełniała fosa :
- obronna
- odprowadzanie nieczystości (mogło nad taką fosą usytuować latrynę czy wykusz latrynowy)
- zasilanie w dalszym biegu np. stawu rybnego czy młynów wodnych (to już bardzo wymyślone, bo często woda stoi :P )
- jako śmietnik (są rożne szczątki garnków i przeróżnych rzeczy)
Fosa
Moderator: Moderatorzy
Nie ma głupich pytań. Bywają tylko głupie odpowiedzi, więc pytaj śmiało :)
Newbie's Defender
O mnie |Blog o hodowli mrówek|Blog Temnothorax corticalis|Blog Leptothorax acervorum|Opowieść Camponotus herculeanus
Newbie's Defender
O mnie |Blog o hodowli mrówek|Blog Temnothorax corticalis|Blog Leptothorax acervorum|Opowieść Camponotus herculeanus
FLavius Vegecius wspomina coś bodajże o kopaniu fos przez rzymskie legiony w "De re militari". Jutro jak czas pozwoli ziajże coś dokładniej do Clausewica (ale tu będą tylko wspominki na temat wykorzystania w strategi/taktyce) i poszukam w innych książkach trochę. A możesz mi powiedzieć coś na temat fosy którego zamku piszesz? Chodzi ci o dokładną budowę fosy czy bardziej o przypadki historyczne gdzie była wykorzystana i jak?."
i mały cytat z "De bello Gallico" Julka C.:
"Tymczasem, przy pomocy tego legionu, który miał przy sobie, oraz wojska,
które nadciągnęło z Prowincji, przeprowadził wał na dziewiętnaście tysięcy kroków
długi, a na szesnaście stóp wysoki oraz rów od Jeziora Lemańskiego, które wlewa
swe wody do rzeki Rodanu, aż po góry Jura, oddzielając ziemie Sekwanów od
Helwetów."
rów oczywiście jest fosą (fossa z łaciny dół)
Pomogę na ile będę mógł więc pytaj i dziękuj Harnosiowi że mi linka na FB podesłał :-D
i mały cytat z "De bello Gallico" Julka C.:
"Tymczasem, przy pomocy tego legionu, który miał przy sobie, oraz wojska,
które nadciągnęło z Prowincji, przeprowadził wał na dziewiętnaście tysięcy kroków
długi, a na szesnaście stóp wysoki oraz rów od Jeziora Lemańskiego, które wlewa
swe wody do rzeki Rodanu, aż po góry Jura, oddzielając ziemie Sekwanów od
Helwetów."
rów oczywiście jest fosą (fossa z łaciny dół)
Pomogę na ile będę mógł więc pytaj i dziękuj Harnosiowi że mi linka na FB podesłał :-D
główny maruda
Dziękuję pięknie ^^ Przyda się wszystko.
Piszę o fosie północnej Zamku Średniego w Malborku, http://img.polskieszlaki.pl/zdjecia/pla ... 179554.jpg ot ta część właśnie (po środku odległości od rogu muru kurtynowego do mostu drewnianego z 1907).
Informacje posłużą do napisania rozdziału, którego tytuł roboczo brzmi "o fosach ogólnie". Czyli w tym miejscu interesują mnie szczególnie funkcje jakie spełniała fosa i jej wykorzystywanie, możliwych kształty, umocnienia oraz kilka przykładów, w których fosy odegrały ważniejszą rolę. Tutaj nie będę się ograniczać tylko do średniowiecza i nowożytności, m.in. dlatego, że źródeł na ten temat jest bardzo niewiele, a poza tym to rozwiązanie raczej ponadczasowe
W dalszych rozdziałach uwzględnię wydobyte z wykopów artefakty (+ ich podziały datowania bla bla -archeologia sensu stricte) i jakoś je podłączę w podsumowaniu z tym, co będzie w tym rozdziale o fosach.
Piszę o fosie północnej Zamku Średniego w Malborku, http://img.polskieszlaki.pl/zdjecia/pla ... 179554.jpg ot ta część właśnie (po środku odległości od rogu muru kurtynowego do mostu drewnianego z 1907).
Informacje posłużą do napisania rozdziału, którego tytuł roboczo brzmi "o fosach ogólnie". Czyli w tym miejscu interesują mnie szczególnie funkcje jakie spełniała fosa i jej wykorzystywanie, możliwych kształty, umocnienia oraz kilka przykładów, w których fosy odegrały ważniejszą rolę. Tutaj nie będę się ograniczać tylko do średniowiecza i nowożytności, m.in. dlatego, że źródeł na ten temat jest bardzo niewiele, a poza tym to rozwiązanie raczej ponadczasowe
W dalszych rozdziałach uwzględnię wydobyte z wykopów artefakty (+ ich podziały datowania bla bla -archeologia sensu stricte) i jakoś je podłączę w podsumowaniu z tym, co będzie w tym rozdziale o fosach.
Nie ma głupich pytań. Bywają tylko głupie odpowiedzi, więc pytaj śmiało :)
Newbie's Defender
O mnie |Blog o hodowli mrówek|Blog Temnothorax corticalis|Blog Leptothorax acervorum|Opowieść Camponotus herculeanus
Newbie's Defender
O mnie |Blog o hodowli mrówek|Blog Temnothorax corticalis|Blog Leptothorax acervorum|Opowieść Camponotus herculeanus
Co do zdjęcia to wątpię by tak wyglądała fosa w originale nie spełniała by ona głównego założenia dla ówczesnej fosy czyli zwiększenia wysokości murów, uniemożliwienia podtoczenia taranów i hulajpola oraz uniemożliwienie bądź utrudnienie wykopania podkopu pod mury (sporo o fosach w obronie i ataku ?! pisał jeden z obrońców Rodos.). Ten typ fosy dominuje dopiero po wzroście siły i znaczenia artylerii i ma za zadanie osłonić dzieła fortyfikacyjne przed ogniem na wprost. Fosa zanika po wprowadzeniu środków ostrzału stromotorowego. Inna nazwa na fosę to rów forteczny.
wieczorem znowu coś napisze
wieczorem znowu coś napisze
główny maruda
Taki stan rzeczy przyjął się mniej/więcej po wojnie. Fosę wysuszono pod koniec XIX w. Z wykopalisk wynika (i moich ustaleń), że dno fosy znajdowało się ok 3m pod teraźniejszym gruntem i miała szerokość ok. 18m. Tutaj tego nie widać, ale przypuszczam (tak przynajmniej mi się warstwy układają), że ta fosa miała i stok, jak i przeciwstok - czego tutaj nie widać. Nie jestem pewna na jakiej wysokości znajdowało się lustro wody (wyższe partie są mocno zaburzone dużo późniejszymi działaniami. Być może zalewała przeciwskarpę przy murze kurtynowym - nie wiem jednak czy miałoby to jakikolwiek sens).
co do dział, nie mam pewności co do czasu, w którym miałaby powstać fosa -niestety. Najprawdopodobniej miało to miejsce wraz z wyznaczeniem 2 nowych części zamku, które od siebie oddziela, czyli na pocz. XIV (ok. 1300-1320), wtedy o działach masakrujących mury jeszcze nie mogło być mowy. gdzieś w 2 poł. XIII (1270 wzwyż) gość z południa Europy dopiero wymyślił proch (ewentualnie przybył z Azji). W użytek wchodziły dopiero raczkujące "bombardy" z grotem zamiast kuli. Zapewne więc tutaj jeszcze nikt się na rozwój tego "ustrojstwa" nie przygotowywał.
Dlatego możesz mieć rację, że to raczej dla osłony pozycji obrońców, a jej kształt znany częściowo z profilu wykopu mógł się zmienić np. z początkiem XV, kiedy Krzyżacy na pewno byli już w posiadaniu w posiadaniu dział. I nie tylko zresztą oni
co do dział, nie mam pewności co do czasu, w którym miałaby powstać fosa -niestety. Najprawdopodobniej miało to miejsce wraz z wyznaczeniem 2 nowych części zamku, które od siebie oddziela, czyli na pocz. XIV (ok. 1300-1320), wtedy o działach masakrujących mury jeszcze nie mogło być mowy. gdzieś w 2 poł. XIII (1270 wzwyż) gość z południa Europy dopiero wymyślił proch (ewentualnie przybył z Azji). W użytek wchodziły dopiero raczkujące "bombardy" z grotem zamiast kuli. Zapewne więc tutaj jeszcze nikt się na rozwój tego "ustrojstwa" nie przygotowywał.
Dlatego możesz mieć rację, że to raczej dla osłony pozycji obrońców, a jej kształt znany częściowo z profilu wykopu mógł się zmienić np. z początkiem XV, kiedy Krzyżacy na pewno byli już w posiadaniu w posiadaniu dział. I nie tylko zresztą oni
Nie ma głupich pytań. Bywają tylko głupie odpowiedzi, więc pytaj śmiało :)
Newbie's Defender
O mnie |Blog o hodowli mrówek|Blog Temnothorax corticalis|Blog Leptothorax acervorum|Opowieść Camponotus herculeanus
Newbie's Defender
O mnie |Blog o hodowli mrówek|Blog Temnothorax corticalis|Blog Leptothorax acervorum|Opowieść Camponotus herculeanus
- Ciocia Lilith
- Posty: 336
- Rejestracja: czw 03 gru, 2009
- Lokalizacja: Kraków
- Kontakt:
W "Mrokach Średniowiecza" J.Putka jest dość fajny opis fosy, która brała istotny udział w egzekucjach i karach wykonywanych na społeczeństwie, typu zawieszenie cudzołożnicy we wiaderku nad fosą i wręczenie jej noża, by, kiedy zgłodnieje, odcięła się, topiąc w miejskim szambie.
Możesz też wspomnieć o Krakowskiej fosie, epidemiach cholery i plantach, które zostały po jej zasypaniu
Możesz też wspomnieć o Krakowskiej fosie, epidemiach cholery i plantach, które zostały po jej zasypaniu
oooooo.... przyda się!
Nie ma głupich pytań. Bywają tylko głupie odpowiedzi, więc pytaj śmiało :)
Newbie's Defender
O mnie |Blog o hodowli mrówek|Blog Temnothorax corticalis|Blog Leptothorax acervorum|Opowieść Camponotus herculeanus
Newbie's Defender
O mnie |Blog o hodowli mrówek|Blog Temnothorax corticalis|Blog Leptothorax acervorum|Opowieść Camponotus herculeanus
- Ciocia Lilith
- Posty: 336
- Rejestracja: czw 03 gru, 2009
- Lokalizacja: Kraków
- Kontakt:
Jak Ci bardzo zależy, to poszukam fragmentu i zeskanuję
Jak nie będzie problemem to będę dźwięczna
Nie ma głupich pytań. Bywają tylko głupie odpowiedzi, więc pytaj śmiało :)
Newbie's Defender
O mnie |Blog o hodowli mrówek|Blog Temnothorax corticalis|Blog Leptothorax acervorum|Opowieść Camponotus herculeanus
Newbie's Defender
O mnie |Blog o hodowli mrówek|Blog Temnothorax corticalis|Blog Leptothorax acervorum|Opowieść Camponotus herculeanus
Zastanawiam się jeszcze nad jednym wątkiem związanym z twoją fosą: wpływ geologii na budowlę. Pewnie wiesz, jak teren pod zamkiem był utwardzany i dlaczego wbijano tak wiele dębowych pali. Utrzymywanie stałego poziomu wody w fosie może zapewniać stabilne warunki dla "podpory" zamku. Przejrzyj informacje o problemach z osiadaniem gruntu i sprawdź czy obniżenie lustra wody powierzchniowej nie miało na to wpływu.
Ciekaw jestem, jaka roślinność była wzdłuż fosy. Na pewno nie taka trawka jak teraz.
Ciekaw jestem, jaka roślinność była wzdłuż fosy. Na pewno nie taka trawka jak teraz.
http://formicopedia.org
Miało, i to bardzo wielki. Od kilku stuleci osiadała ściana zachodnia Wielkiego Refektarza na Zamku Średnim, Odpadała od reszty budynku. Kilka lat temu grunt ustabilizowała firma Stabilator.
Przed przystąpieniem do generalnych robót podkopali się szybikami pod budynek. Znaleźli cały gąszcz wbitych pali, które miały stabilizować budynek. Lustro wody opadło i pale zaczęły gnić, butwieć itd. Dodatkowo okazało się, że jest to newralgiczne miejsce do stawiania jakichkolwiek budowli. Niefortunnie Wielki Refektarz został ustawiony na dwóch różnych nawarstwieniach, które się po sobie zsuwały -przy okazji "rozciągając" budynek.
Niestety z moją fosą, to ma raczej niewiele wspólnego. Lustro wody było za niskie żeby ją napełnić w odpowiednim stopniu. Zastosowano więc podłączenie jej do dwóch odległych jeziorek. Z moich profili nie wynika zbyt wiele jeśli chodzi o geologię. Większość nawarstwień, to warstwy wtórnie naniesione przez człowieka. Wydaje mi się, że mam coś, co można uznać za pierwotny poziom gruntu, a nawet fragment dna fosy z osadami, pod tym jest jednak calec składający się z piasku. I tu w sumie świta mi coś nie coś. Na reszcie wykopalisk w okolicy zamku za calec (warstwę nie ruszoną przez człowieka, można to tak ująć) uznaje się glinę, nie piasek.
Nie wiem niestety w jaki sposób układają się "warstwy" geologiczne w tym rejonie. Musiałabym zdobyć w jakiś sposób mapę
Przed przystąpieniem do generalnych robót podkopali się szybikami pod budynek. Znaleźli cały gąszcz wbitych pali, które miały stabilizować budynek. Lustro wody opadło i pale zaczęły gnić, butwieć itd. Dodatkowo okazało się, że jest to newralgiczne miejsce do stawiania jakichkolwiek budowli. Niefortunnie Wielki Refektarz został ustawiony na dwóch różnych nawarstwieniach, które się po sobie zsuwały -przy okazji "rozciągając" budynek.
Niestety z moją fosą, to ma raczej niewiele wspólnego. Lustro wody było za niskie żeby ją napełnić w odpowiednim stopniu. Zastosowano więc podłączenie jej do dwóch odległych jeziorek. Z moich profili nie wynika zbyt wiele jeśli chodzi o geologię. Większość nawarstwień, to warstwy wtórnie naniesione przez człowieka. Wydaje mi się, że mam coś, co można uznać za pierwotny poziom gruntu, a nawet fragment dna fosy z osadami, pod tym jest jednak calec składający się z piasku. I tu w sumie świta mi coś nie coś. Na reszcie wykopalisk w okolicy zamku za calec (warstwę nie ruszoną przez człowieka, można to tak ująć) uznaje się glinę, nie piasek.
Nie wiem niestety w jaki sposób układają się "warstwy" geologiczne w tym rejonie. Musiałabym zdobyć w jakiś sposób mapę
Nie ma głupich pytań. Bywają tylko głupie odpowiedzi, więc pytaj śmiało :)
Newbie's Defender
O mnie |Blog o hodowli mrówek|Blog Temnothorax corticalis|Blog Leptothorax acervorum|Opowieść Camponotus herculeanus
Newbie's Defender
O mnie |Blog o hodowli mrówek|Blog Temnothorax corticalis|Blog Leptothorax acervorum|Opowieść Camponotus herculeanus